Bu yılın başlarında Bitcoin’in yükselişiyle hız kazanan chia madencilik akımı hem ekran kartı hem harddisk stoklarını eritti, hem de küresel ısınma için potansiyel bir sorun haline geldi. Hem çevreci olan, hem de kripto paraları fiziksel paraların önüne geçirmeyi hedefleyen Chia Coin projesiyle ilgili merak edilenleri anlattık. Chia Coin nedir, nasıl kazılır ve güvenli mi gibi soruların cevabını bu içerikte bulacaksınız.
Chia Coin nedir?
Chia Network, 2017 yılında BitTorrent protokolünün programcısı olan Bram Cohen tarafından oluşturuldu. Son yatırım turunda 500 milyon dolar değerleme alan açık kaynaklı proje, son birkaç haftada geniş çaplı ilgi görmeye başladı. Proof-of-space mantığıyla madencilerini ödüllendiren sistem, HDD ve SSD sabit disklerle kazım yapılmasını sağlıyor. Günümüzün popüler sabit disk üreticilerinden olan Seagate ve Phison, Chia nedeniyle sabit disk fiyatlarının yıl sonuna kadar yüzde 10 artacağını öngörüyor. Ayrıca Chia Coin, borsalarda “XCH” kısatlamasını kullanıyor.
Chia Coin neden daha çevreci?
Bitcoin ve Ethereum gibi proof-of-work mantığını kullanan kripto paraların kazılması için gerekli olan donanımlar çok güç tüketerek çok ısı yayar. Chia mining ise proof-of-space mantığıyla çalıştığı için çok daha az güç tüketiyor. Düşük güç tüketmesi de çevreye yaydığı ısının az olmasını sağlıyor.
Tek bir kişinin yaptığı mining çevreye zarar verecek kadar ısı yaymasa da mining tesislerinin yüzlerce metrekarelik alana kurulmuş olması büyük bir sorun teşkil ediyor. Uzmanlara göre, 2033 yılına kadar dünyanın ortalama sıcaklığı mining yüzünden 2 ila 3 derece arasında artış gösterecek. Küçük gibi görünen bu rakamlar, bazı canlı türlerinin sonunu getirebilir. Chia Coin, ekran kartıyla yapılan mining işlemine göre çok daha az ısı yaymakta.
Chia aslında mining değil farm kavramını kullanmayı tercih ediyor. Buradaki ayrım, madencilik fazla iş gücü gerektirirken tarımcılığın sadece depolama alanındaki boş alanı kullanmasıdır.
Chia Network (XCH) fiyatı
4 Haziran 2021 öğle saatlerinde 1 XCH’ni fiyatı 6019 TL‘dir. Bu fiyat saniyeler içerisinde bile yükselip alçalabilir. Chia Coin almayı ya da farming yapmayı düşünenlerin bu riskin farkında olması ve buna göre hareket etmesi gerekiyor.
Chia farming için ne gerekli?
Chia Coin tarımcılığı yapabilmek için Windows, Linux ya da macOS bir bilgisayara sahip olmalısınız. Daha sonra bu bağlantıya giderek resmi farming yazılımını indirmelisiniz. Giriş yaptıktan sonra bir cüzdan oluşturmanız istenecek, tarım ödülleriniz bu hesaba yatırılacağı için bu adımlara dikkat etmekte fayda var.
Farming için iki farklı yol bulunuyor. Bunlardan yaygın ve XCH cinsinden sabit kazanç getireni havuz mantığıdır. Havuz sistemine dahil olduğunuzda bloklar sadece siz tarafından değil, dünyadaki rastgele birkaç kullanıcıyla birlikte kazılır. Bu ortak işin sonucunda elde edien Chia, çiftçiler arasında paylaştırılır.
Havuz sistemine dahil olmayan solo tarım yöntemi ise şansa daha dayalıdır. Solo yöntemiyle sabit bir Chia ödülü alamazsınız. Bazen bu yöntemle çok az Chia bulurken, bazen çok fazla bulabilirsiniz. Bu yolla kazanç elde edebilmek isteyenlerin geniş bir farm tesisi kurması gerekiyor. Eğer daha riskli ama daha yüksek potansiyelli bir tarım yapmak istiyorsanız solo yöntemi size göre olabilir.
Rutin kayıt olma işlemlerini bitirdikten sonra bilmeniz gereken bazı yeni terimler var. Bunlardan en sık karşılaşacağınız terim “plot”’dur. Plot’u kabaca tarla olarak çevirebiliriz. Bu tarlalar diskte 270 GiB yer kaplar, dolayısıyla en az 250 GB boyutunda bir diske oluşturabilirsiniz. Aşağıdaki tablodan disk alanınıza göre kaç plot (tarla) oluşturacağınızı görebilirsiniz.
- 270Gib boş depolama alanı: 1 Plot
- 540Gib boş depolama alanı: 2 Plot
- 810Gib boş depolama alanı: 3 Plot
- 1,080Gib boş depolama alanı: 4 Plot
- 1,350Gib boş depolama alanı: 5 Plot
Boş depolama alanınıza göre plot oluşturduktan sonra bir diğer önemli etken hızdır. Bitcoin ve Ethereum madenciliğinden aşina olduğumuz, kazım hızını gösteren MH/S kavramını Chia’da MB/S olarak görmekteyiz.
7200RPM harddisklerin hızı genellikle 100 MB/S’yi geçmez. SSD’lerin hızları 3500MB/S gibi çok yüksek hızlara çıkabildiği için potansiyelde harddiskten 35 kat daha hızlı tarım yapabilirler. Piyasadaki SATA SSD’lerin hızları en fazla 600 MB/s okuma ve yazma hızlarına ulaşabilir. Bundan daha yüksek hızlara direkt olarak anakarta takılan M.2 SSD’lerle erişilebilir. Bir harddisk ile mi, yoksa bir SSD ile mi tarım yapacağınız sizin planlamanıza kalmış. Eğer yüksek bütçe ile Chia farm yapmayı düşünüyorsanız bu işe yüksek hızlı ve geniş kapasiteli SSD’ler ile girmek işleri hızlandıracaktır.
Chia farming hakkında bilmeniz gerekenler
- Linux sistemlerde farming yapmak daha hızlıdır. Ubuntu, Chia Coin farmingi için iyi bir işletim sistemi olabilir.
- Farming yapacağınız bilgisayarın güç seçeneklerini, sistem boşta olsa bile kapanmayacak şekilde ayarlamayı unutmayın.
- Chia sık güncellenen bir yazılımdır. Henüz yeni sayılabileceğinden tam olarak stabil değildir.
- Eğer geniş bir farming tesisine sahipseniz donanımları tek bir bilgisayar yerine 2-3 bilgisayara bağlamak Chia bulma şansınızı artırabilir.
Sorumluluk reddi beyanı: “Chia Coin nedir ve nasıl kazım yapılır” içeriği yatırım tavsiyesi niteliğinde değildir.
Kripto paralar, değerleri hızlı değişebilen yatırım araçlarıdır. İçeriğimizdeki bilgilendirme, okurlarımız için bir yönlendirme değildir.
